Medicatie distributie

Je dient als zorgmedewerker medicijnen toe als de cliënt dit zelf niet kan, of de verantwoordelijkheid niet kan dragen. Als je als zorgmedewerker de verantwoordelijkheid hebt voor het toedienen van de medicatie aan de cliënt, zijn de volgende punten van belang:

  • Maak de medicijnen klaar volgens de geldende voorschriften.
  • Werk geconcentreerd en zorg dat je niet gestoord wordt bij het gereedmaken van medicatie.
  • Werk zoveel mogelijk met medicatie in een geneesmiddel distributiesysteem (GDS), zoals een medicatierol – het uitzetten is dan door de apotheek gedaan. Maar niet alle medicatie kan in GDS; als je zelf medicatie moet uitzetten, zorg dan dat de medicatie herkenbaar is tot het moment van toedienen aan de cliënt (in blisterverpakking laten).
  • Een vorm van gereedmaken die vaak voorkomt is malen. Of je een tablet mag vermalen of een capsule mag openbreken moet de arts (of de apotheker) bepalen. Neem hier zelf geen beslissing over, want het is niet altijd toegestaan.
Medicatie distributie

Hulp bieden bij het toedienen van medicijnen

Als de cliënt professionele hulp nodig heeft bij medicatie, wordt afgesproken waaruit die hulp bestaat. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen klaarzetten, aanreiken en toedienen.

  • Spreek duidelijk af met de cliënt en met collega’s welke hulp nodig is en wat dit betekent bij deze cliënt.
  • Leg de afspraken vast in het zorgdossier. Bijvoorbeeld: wat betekent ‘klaarzetten’ bij deze cliënt? Waar ben jij als zorgmedewerker verantwoordelijk voor, waar is de cliënt zelf verantwoordelijk voor?.
  • Voor die afgesproken handeling teken je vervolgens per keer af op de toedienlijst. Heb je afgesproken om medicatie klaar te zetten, dan teken je af als je de medicatie hebt klaargezet.
  • Blijf steeds observeren of de afgesproken hulp nog passend is, of dat er een herbeoordeling nodig is.

Stappenplan medicatieveiligheid

Wijziging in de toe dienen medicatie

De voorschrijver kan een medicatievoorschrift wijzigen. Hoe wordt dit verwerkt in de medicatie die jij moet toedienen en op de toedienlijst?

  • Wijziging in losse medicatie: Wijzigingen in losse medicatie worden verwerkt volgens de procedure van de organisatie. Bij wijzigingen in medicatie dient de apotheek een nieuwe toedienlijst mee te leveren (of beschikbaar via het Elektonisch Voorschrijf Systeem). Als de arts de medicatie van de cliënt stopt, moet hij dit ook doorgeven aan de apotheek, zodat dit kan worden verwerkt op de toedienlijst. In avond, nacht en weekend kan niet altijd direct een nieuwe toedienlijst worden geleverd. Zorgorganisatie en apotheek moeten samen afspreken hoe dan de informatie wordt doorgegeven. Als uitzondering kan dan bijvoorbeeld een etiket worden geleverd die op de toedienlijst kan worden geplakt, totdat er een nieuwe toedienlijst is. Uitgangspunt is dat je als zorgmedewerker geen medicatie bijschrijft op de toedienlijst, want dat is foutgevoelig en dus risicovol. Lees meer: Toedienlijst en AMO
  • Wijziging in Geneesmiddel Distributie Systeem (bijv. Baxterrol): Wijzigingen in een geneesmiddel distributiesysteem (GDS), zoals in en medicatierol, zijn de verantwoordelijkheid van de apotheek, alleen in uitzonderingssituaties kan de zorgmedewerker dit wijzigen. Bij de wijziging dient de apotheek een nieuwe toedienlijst te leveren.
distributie van medicijnen

Voorbereiding toediening medicijnen

  • Alleen als je bekwaam bent, ben je bevoegd medicijnen toe te dienen.
  • Werk op basis van een door de apotheek aangeleverde actuele toedienlijst.
  • Wees bij het toedienen extra alert op losse medicatie, ‘zo nodig’ medicatie, wijzigingen in medicatie en medicatie op afwijkende tijden.
  • Voor medicatie in snel wisselende hoeveelheden wordt vaak, naast de toedienlijst, gewerkt met aparte kaarten waarop de hoeveelheid staat, bijvoorbeeld een insulinekaart.
  • Werk bij een voorbehouden en risicovolle handeling (bijvoorbeeld injectie) op basis van een schriftelijke opdracht (uitvoeringsverzoek) van de arts.
  • Observeer voor toediening de situatie van de cliënt: is er iets bijzonders aan de hand wat reden is om niet de medicatie te geven en met een arts te overleggen?

Controle toediening medicatie

  • Controleer bij losse medicatie: juiste cliënt, juiste medicijn, juiste hoeveelheid, juiste tijd, juiste vorm.
  • Controleer bij medicatie in medicatierol: klopt het aantal tabletten, komt de tekst op het etiket van het zakje (bij GDS) overeen met de gegevens van de toedienlijst.
  • Neem bij onjuiste inhoud van GDS en bij twijfel altijd contact op met apotheek en/of arts volgens afspraken binnen de organisatie.
  • Zorg waar nodig voor dubbele controle volgens de afspraken binnen de organisatie.

Dien de medicatie vervolgens toe zoals voorgeschreven. 

Wij maken uw werk veiliger én eenvoudiger

Voor de beste kwaliteit en veiligheid in de Zorg is het belangrijk altijd overal eenvoudig te beschikken over het juiste instrument,
het juiste product of het juiste medicijn. Logimedical zorgt er voor dat alles wat jij als Zorgverlener nodig hebt, altijd binnen handbereik is.

Computer werkstations

Slotsystemen

Medicijnbeheer

Themawagens

Geregistreerde
medicijnuitgifte

Ons complete, naar eigen inzicht en voorkeur te configureren productenpakket, is ontworpen om daar waar het er toe doet,
alles wat je nodig hebt overzichtelijk en gemakkelijk beschikbaar te hebben.

Medicatieveiligheid: Doe de test!

Hoe ver is jouw organisatie op het gebied van medicatieveiligheid?
Doe nu online de gratis medicatieveiligheidstest!
Tijdens de test ontvang je tips en tricks die je direct kan toepassen op de werkvloer.

Vragen? Neem contact met ons op. Wij helpen je graag.

Start de test

Dubbele controle toediening risicovolle medicatie

Het werken met medicijnen is risicovol. Voor de cliënt kunnen foute medicijnen schade toebrengen. Voor de zorgmedewerker kunnen medicatiefouten gevolgen hebben voor je beroepsuitoefening. Daarom is voor bepaalde, risicovolle medicatie een dubbele controle belangrijk. Door een dubbele controle verklein je de kans op fouten. Hoe zorgvuldig je ook werkt: een fout zit in een klein hoekje! Neem daarom de dubbele controle serieus – ook als jij de dubbele controle doet voor een collega.

Welke medicatie dubbele controleren?

  • Dubbele controle is nodig bij losse (niet in medicatierol voorverpakte) risicovolle medicatie. Dit zijn medicijnen die risicovol zijn bij een verkeerde dosering, geneesmiddelen tegen kanker en insuline. Er is een landelijke dubbele controleren lijst (pdf) van de KNMP (apothekersvereniging) waarop staat welke medicijnen risicovol zijn bij verkeerde dosering. Op basis van deze lijst moeten de zorgorganisatie en de apotheek afspreken welke medicatie door de zorgmedewerkers dubbel gecontroleerd moeten worden bij toediening. Er zijn apotheken die (op basis van de afspraken met de organisatie) op de toedienlijst markeren welke medicatie dubbel gecontroleerd moeten worden.
  • Dubbele controle is niet nodig bij medicatie die in een geneesmiddel distributiesysteem (GDS, zoals een medicatierol) wordt aangeleverd. Bij deze voorverpakte medicatie is de apotheker verantwoordelijk voor de inhoud van de zakjes, doosjes of trays; de eerste controle is dan gedaan door de apotheek.
  • Opiaten staan níet op de lijst ‘dubbel te controleren medicatie’ en hoeven dus niet dubbel gecontroleerd te worden bij toediening. Opiaten staan niet op deze lijst. Het risico bij opiaten is vooral misbruik. Daarom zijn er wel aparte regels voor het bewaren (lees meer:Opslag en beheer van opiaten). Er zijn wel organisaties die afspreken om opiaten wél dubbel te controleren, om hiermee het risico op misbruik te verkleinen. Het staat organisaties vrij om dit binnen de organisatie zo af te spreken.

Wie kan de dubbele medicatie controle doen?

  • Wie de dubbele controle mag uitvoeren, is beleid van de organisatie. Op basis van de afspraken in de organisatie spreekt de zorgmedewerker af per cliënt wie in die situatie de dubbele controle doet en legt dit vast.
    Het verdient de voorkeur dat de cliënt (of mantelzorger) zelf de dubbele controle doet als hij dat kan. Op die manier houdt de cliënt (of mantelzorger) zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid en is hij goed betrokken bij de zorg. De zorgmedewerker moet beoordelen (en blijven observeren) of cliënt / mantelzorger daartoe in staat is.
    Als de cliënt of mantelzorger de dubbele controle niet kan doen, kan dit worden gedaan door een collega, ter plekke of op afstand (via digitale hulpmiddelen). De collega moet toegerust zijn (bekwaam zijn) voor de taken die zij doet, in dit geval voor de dubbele controle.

Degene die de dubbele medicijn controle doet, moet:

  • In staat zijn om die dubbele controle te doen.
  • Moet weten (zo nodig geleerd worden) wat hij moet controleren.
  • Moet de dubbele controle serieus en met aandacht doen – het gaat immers om risicovolle medicatie, de controle is niet voor niets.
Vrijblijvend meer informatie aanvragen

Wil je graag meer weten over de mogelijkheden bij Logimedical? Laat jouw vraag achter via het onderstaande formulier. Dit kan gaan over medicatiefouten, privacy rondom medicatie (Baxter) of ons huidige assortiment aan medicijnwagens als de COW Computer of de Nexsys ADC. We komen graag snel met je in contact! Bekijk ook eens via LinkedIn aan wie we al onze producten geleverd hebben.